Jak wybrać fundusz ETF?
Image by Kevin Ku
Fundusze ETF (Exchange-Traded Funds) stają się coraz bardziej popularne wśród inwestorów dzięki swojej prostocie, niskim kosztom i szerokim możliwościom inwestycyjnym. Inwestując w fundusze ETF, możesz w prosty sposób zbudować optymalnie zdywersyfikowany i płynny portfel inwestycyjny.
Wybór odpowiedniego funduszu ETF może jednak stanowić wyzwanie, szczególnie dla początkujących inwestorów. W tym artykule omówimy kluczowe kryteria, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze funduszu ETF, aby dopasować go do swoich celów inwestycyjnych.
Czym są fundusze ETF?
ETF to koszyk różnego rodzaju aktywów, którego zadaniem jest jak najdokładniejsze odwzorowanie indeksu giełdowego, sektora rynkowego, surowców, wybranych spółek giełdowych itd. Konstrukcja i zawartość ETF są ustalane przez twórców strategii.
Fundusze ETF to papiery wartościowe, które są przedmiotem ciągłego obrotu giełdowego (jest to podstawowa różnica między ETF a większością tradycyjnych funduszy inwestycyjnych). W związku z tym podlegają ścisłej kontroli i regulacjom. Europejskie EFT-y są objęte dyrektywą UCITS, która ustanowiła możliwie najwyższy standard ochrony dla uczestników zbiorowego inwestowania.
W jaki sposób ETF naśladują indeks?
Fundusze ETF starają się jak najdokładniej odzwierciedlić indeks giełdowy lub inną wybraną grupę instrumentów (benchmark). W tym celu używają replikacji fizycznej, syntetycznej i częściowej. Wyjaśnijmy te pojęcia.
Replikacja fizyczna
Replikacja fizyczna polega na tym, że fundusz ETF inwestuje bezpośrednio w rzeczywiste aktywa, które np. wchodzą w skład wybranego indeksu. Oznacza to, że fundusz kupuje akcje wszystkich spółek wchodzących w skład indeksu w proporcjach odpowiadających ich udziałom w tym indeksie. Na przykład, ETF śledzący indeks S&P 500 nabędzie akcje wszystkich 500 spółek wchodzących w skład tego indeksu. Replikacja fizyczna ma swoje zalety, do których zaliczymy przejrzystość i zrozumiałość dla każdego inwestora. Bezpośrednia ekspozycja na aktywa bazowe sprawia, że różnice między wynikami ETF a indeksem są niewielkie.
Replikacja częściowa
Zastosowanie replikacji fizycznej nie zawsze będzie możliwe. Dotyczy to np. mniejszych indeksów, w których skład wchodzą akcje trudno dostępne lub o niskiej płynności. W takiej sytuacji ETF-y sięgają po sampling, czyli replikację częściową. Chcąc odwzorować indeks, kupują akcje spółek płynnych, a te, których nie można kupić, zastępują akcjami, które zachowują się podobnie. Załóżmy teoretycznie (dla potrzeb przykładu), że fundusz ETF nie może kupić akcji Mostostal Warszawa. Analitycy funduszu zalecają więc zakup akcji Śnieżki i Ropczyc, które zachowują się podobnie.
Replikacja syntetyczna
Sampling jest mniej dokładny, a koszty transakcyjne mogą być wysokie. Fundusze ETF korzystają w takich sytuacjach z replikacji syntetycznej. Oznacza to, że nie inwestują bezpośrednio w aktywa wchodzące w skład indeksu, ale korzystają z instrumentów pochodnych, takich jak swapy, aby naśladować jego wyniki.
Replikacja syntetyczna może być bardziej efektywna kosztowo, zwłaszcza dla indeksów trudno dostępnych lub zawierających mniej płynne aktywa, ale wiąże się z wyższym ryzykiem. Wynika to z tego, że pojawia się trzeci gracz - bank inwestycyjny, z którym ETF zawiera transakcję swap. Jeżeli kontrahent nie wywiąże się z kontraktu, to fundusz ETF i jego uczestnicy będą mieli poważny problem.
W replikacji syntetycznej wykorzystuje się również kontrakty terminowe, które sprawdzają się przede wszystkim w przypadku surowców. Trudno sobie bowiem wyobrazić, że ETF będzie magazynował beczki z ropą, kawę lub kakao.
Wybieramy ETF - na co zwrócić uwagę?
Fundusze ETF ze względu na swoją konstrukcję i pasywny charakter zarządzania mogą być ciekawą opcją dla inwestorów, którzy szukają inwestycji o niższym ryzyku i niższych kosztach. Poznaj kilka wskazówek, które pozwolą Ci dokonać optymalnego wyboru funduszu ETF.
Porównanie
Prowizje i opłaty
- prowizja od wypłaty środków: 5 USD
- opłata od nieaktywności: 10USD/msc
- 0% prowizji na akcje
- 0% forex, surowce, indeksy
- 0% akcje i etf-y (do 100 tys. EUR obrotu)
- 0% akcje CFD i ETFy CFD (marża w spread 0,30% przy otwarciu i zamknięciu)
- Opłata za nieaktywność 10 EUR/mies.po roku nieaktywności
Wpłata minimalna
100 USD
brak
Instrumenty
- Akcje
- Forex
- Indeksy
- Kryptowaluty
- Surowce
- Kryptowaluty (CFD)
- ETF
- Akcje
- Forex
- Indeksy
- Kryptowaluty
- Surowce
- Kryptowaluty (CFD)
- Akcje (CFD)
- ETF
- ETF (CFD)
Deklaracja zrozumienia ryzyka inwestycyjnego
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami finansowymi i korzystanie z nich wiąże się z wysokim ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu stosowania dźwigni finansowej. Inwestując w kontrakty CFD u tego dostawcy, 51% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze. Należy upewnić się, że rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i zastanowić się, czy możesz sobie pozwolić na podjęcie wysokiego ryzyka utraty pieniędzy.
74% rachunków detalicznych CFD odnotowuje straty.
Porównanie
Prowizje i opłaty
- od 1 USD za akcje amerykańskie, ETF-y i kontrakty futures
- od 0,05% obligacje skarbowe
- od 0,75 USD za opcje giełdowe
- 0 USD za fundusze inwestycyjne
- 0,25% za przewalutowanie
- brak opłaty za nieaktywność
- 0% forex, surowce, indeksy
- 0% akcje i etf-y (do 100 tys. EUR obrotu)
- 0% akcje CFD i ETFy CFD (marża w spread 0,30% przy otwarciu i zamknięciu)
- Opłata za nieaktywność 10 EUR/mies.po roku nieaktywności
Wpłata minimalna
brak
brak
Instrumenty
- Akcje
- Forex
- Indeksy
- Kryptowaluty
- Surowce
- ETF
- Obligacje
- Fundusze inwestycyjne
- Opcje
- Futures
- Opcje walutowe
- Kryptowaluty (ETF)
- Akcje
- Forex
- Indeksy
- Kryptowaluty
- Surowce
- Kryptowaluty (CFD)
- Akcje (CFD)
- ETF
- ETF (CFD)
Deklaracja zrozumienia ryzyka inwestycyjnego
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami, które wiążą się z wysokim ryzykiem nagłej utraty pieniędzy ze względu na wykorzystanie dźwigni finansowej. 62% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty w wyniku handlu CFD za pośrednictwem tego dostawcy. Inwestor powinien rozważyć, czy rozumie, jak działają produkty CFD, FX i wszelkie inne, oraz czy może pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
74% rachunków detalicznych CFD odnotowuje straty.
Sprawdź koszty funduszu
Koszty zarządzania bezpośrednio wpływają na zwrot z inwestycji. Oczywiście im są mniejsze, tym lepiej dla Ciebie. Jak je sprawdzić? Zwróć uwagę na wskaźnik kosztów, który wyraża w formie procentu roczny koszt zarządzania funduszem. Wskaźnik ten nazywamy:
- Total Expense Ratio w Europie,
- Expense Ratio w USA.
Warto wiedzieć, że oprócz kosztów zarządzania występują również koszty transakcyjne za kupno i sprzedaż instrumentów.
Duży czy mały fundusz?
Wielkość funduszu ma znaczenie. Mamy tu na myśli zarówno wielkość dostawcy, jak i zarządzanych aktywów. Wybór dużego i sprawdzonego dostawcy daje gwarancję, że fundusz będzie zarządzany profesjonalnie i zgodnie z założeniami.
Większość funduszy ETF znajduje się w ręku kilkunastu firm, co oznacza, że jest to silnie skoncentrowany segment rynku finansowego. Światowi liderzy to iShares, Vanguard, State Street, Invesco czy UBS.
ETF-y, które zarządzają wyższymi aktywami, charakteryzują się dużą płynnością, dzięki czemu inwestorzy mogą realizować transakcje na bieżąco po cenie zbliżonej do rynkowej. Takie fundusze oferują lepszą dywersyfikację i eskpozycje na różne sektory rynkowe oraz pobierają niższe opłaty za zarządzanie ze względu na ekonomię skali. Mają też silniejszą pozycję do negocjowania opłat transakcyjnych.
Fundusze ETF o małych aktywach są bardziej narażone na ryzyko zamknięcia, ponieważ mogą nie generować wystarczających przychodów. Dla inwestorów oznacza to konsekwencje podatkowe (jeśli osiągnęli zysk) oraz konieczność szukania kolejnej inwestycji, co wiąże się z dodatkowymi kosztami.
Wyniki i tracking error
Przy wyborze ETF-u warto również zwrócić uwagę na jego historyczne wyniki. Chociaż przeszłe wyniki nie gwarantują przyszłych zysków, mogą dać pewne pojęcie o skuteczności zarządzania funduszem. Sprawdź, jak dokładnie ETF odwzorowuje indeks, który śledzi (tracking error). Niski tracking error oznacza, że fundusz efektywnie replikuje skład indeksu.
Długa historia i doświadczenie
Fundusze o dłuższej historii są uważane za bardziej stabilne i wiarygodne. Przyciągają więcej inwestorów, ponieważ ze względu na doświadczenie dają szansę na lepsze wyniki i dłuższy horyzont inwestycyjny.
Opłaty za przewalutowanie
Na polskiej GPW możesz kupić ETF w PLN. Brokerzy z reguły oferują ETF w walucie obcej – USD, EUR i GBP. Mamy dwie możliwości:
- Kupujemy walutę w kantorze internetowym, przelewamy środki do banku, a następnie do brokera. Przykładowo przelew SEPA w EUR jest bezpłatny.
- Przelewamy złotówki bezpośrednio do brokera i dokonujemy przewalutowania. Musimy dokonać pewnej kalkulacji i sprawdzić, czy bardziej nam się opłaca kupić walutę np. w kantorze internetowym czy bezpośrednio u brokera.
Akumulacja i dystrybucja – na czym polega?
ETF-y mogą funkcjonować w modelu akumulacyjnym lub dystrybucyjnym. Lokowanie pieniędzy w różne aktywa wiąże się z generowaniem przepływów pieniężnych jak dywidendy wypłacane przez spółki akcyjne, kupony z obligacji czy odsetki z lokat. Fundusz może te pieniądze:
- Akumulować, czyli reinwestować i zwiększać w ten sposób wycenę jednostki uczestnictwa. Inwestor zapłaci ewentualny podatek dopiero w momencie wycofania się z inwestycji i pod warunkiem, że osiągnie zysk.
- Dystrybuować, czyli wypłacać inwestorom w formie dywidendy, co może skutkować koniecznością odprowadzenia podatku od zysków kapitałowych z jej tytułu. Rodzi to możliwość podwójnego opodatkowania. Fundusz, który nabył akcje za granicą i otrzyma z tego tytułu dywidendę, to jest ona pomniejszona o podatek od dywidendy kraju, w którym znajduje się siedziba funduszu. Klient w Polsce, który otrzyma tę dywidendę, znowu musi odprowadzić podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19%.
W Europie mamy do czynienia z funduszami accumulating i distribiuting. W USA występuje tylko drugi jej rodzaj.
Jak to się dzieje, że cena jednostki funduszu ETF odzwierciedla zawartość portfela funduszu?
Fundusze ETF są przedmiotem obrotu giełdowego. Jednostki uczestnictwa są kupowane i sprzedawane przez inwestorów po cenie rynkowej. W jaki zatem sposób cena funduszu wciąż jest zbliżona do zawartości portfela? Cena jednostki funduszu ETF (Exchange-Traded Fund) odzwierciedla wartość aktywów wchodzących w skład portfela funduszu dzięki mechanizmom tworzenie i umarzania jednostek ETF. Dzięki nim wartość rynkowa ETF jest ściśle związana z wartością aktywów netto (Net Asset Value) funduszu.
Dodatkowa informacja: Net Asset Value (NAV) to wartość rynkowa wszystkich aktywów w portfelu funduszu podzielona przez liczbę wyemitowanych jednostek funduszu.
Kluczową rolę w tym procesie odgrywają Autoryzowani Uczestnicy, którymi są duże instytucje finansowe, takie jak banki inwestycyjne.
Tworzenie jednostek ETF
- Jeżeli cena ETF na rynku jest wyższa niż NAV, Autoryzowani Uczestnicy mogą kupić aktywa wchodzące w skład ETF i przekazać je do funduszu w zamian za nowe jednostki ETF.
- Następnie sprzedają te jednostki na rynku, co zwiększa podaż jednostek ETF i obniża ich cenę do poziomu zbliżonego do NAV.
Umarzanie jednostek ETF
- Cena ETF na rynku jest niższa niż NAV. Autoryzowani uczestnicy kupują jednostki ETF na rynku i przekazują je do funduszu w zamian za aktywa wchodzące w skład ETF.
- W ten sposób zmniejszają podaż jednostek ETF na rynku, a ich cena podnosi się do poziomu zbliżonego do NAV.
Co dzieje się z pieniędzmi inwestorów, gdy upada fundusz ETF?
Upadek funduszu ETF zdarza się dość rzadko, ale jest możliwy. Jeśli zarządzający funduszem zdecyduje się na jego zamknięcie, to powinien tę informację umieścić w swoim prospekcie, na co najmniej 30 dni przed likwidacją funduszu.
Do czasu likwidacji funduszu inwestorzy mogą handlować jednostkami uczestnictwa na giełdzie. Później nie będzie to niestety możliwe i należy czekać, aż zarządzający sprzeda wszystkie aktywa, które wchodzą w skład portfela ETF. Pieniądze ze sprzedaży są rozdzielane między inwestorów zgodnie z liczbą posiadanych przez nich jednostek funduszu.
Choć likwidacja funduszu nie oznacza z reguły dużych strat, to lepiej unikać takich sytuacji. Warto zainwestować w duże fundusze o długiej historii, które mogą pochwalić się ponadprzeciętnymi wynikami.
Jak kupić jednostki uczestnictwa w funduszu ETF?
Jeśli już wiesz, jak wybrać właściwy dla siebie fundusz ETF, to sam zakup jednostek uczestnictwa jest bardzo prosty:
- Zakładasz konto u brokera, który oferuje wybrane przez Ciebie fundusze ETF.
- Po pozytywnej weryfikacji i aktywacji konta wpłacasz dowolną kwotę pieniędzy.
- Szukasz właściwego funduszu ETF. Możesz go znaleźć po tickerze czy numerze ISIN. Zwróć też uwagę na walutę, w której notowany jest fundusz.
Przykładowo: BETA ETF WIG20TR PORTFELOWY FUNDUSZ INWESTYCYJNY ZAMKNIĘTY Nazwa skrócona - EFTBW20TR ISIN – PLBTETF00015 Emitent – AgioFunds TFI
- Kupujesz jednostki wybranego funduszu ETF. Liczba jednostek zależy od kwoty, którą dysponujesz.
- Śledzisz i sprawdzasz swoją inwestycję.
Listę funduszy ETF znajdziesz, korzystając z wyszukiwarki justetf.com
